اجزای یک خودرو مشخص‌کننده قدرت، کیفیت و راحتی برای سواری در یک اتومبیل هستند. در این مقاله با اجزا و قطعات خودرو با جزئیات آشنا می‌شویم. یک خودرو دارای 3000 قطعه مثل قطعات زیر هسستند که عبارتند از:
عملکردهای داخلی یک خودرو را در زیر بررسی کنید، از پیستون گرفته تا شمع، و اجزای کلیدی که آناتومی هر وسیله نقلیه را تشکیل می‌دهند را درک کنید.
- اجزای موتور
- پیشرانه و گیربکس
- سیستم های سوخت و جرقه زنی
- خنک کاری و روانکاری
- سیستم برق
- سیستم تعلیق و فرمان
- سیستم ترمز
- سیستم اگزوز
- چرخ و لاستیک
- اجزای داخلی و خارجی
اما چهار جزء اساسی خودرو وجود دارند که عبارتند از:
- بدنه خودرو
- شاسی خودرو (مقاله شاسی ماشین چیست و انواع آن )
- موتور خودرو
- سیستم انتقال قدرت
اجزای ماشین را معمولا مهندس مکانیک به عنوان یکی از پردرآمدترین رشته های مهندسی طراحی می کنند و می سازنند. در ادامه به قسمت‌های مختلف یک خودرو می‌پردازیم.
مقاله اجزای بیرونی ماشین را نیز می توانید با کلیک روی عنوان آن مطالعه کنید.
اجزای یک خودرو
اجزای تشکیل دهنده یک خودرو عبارتند از:
- رادیاتور (RADIATOR)
- کمپرسور کولر خودرو یا کمپرسور AC (AC COMPRESSOR)
- باتری (BATTERY)
- دینام (ALTERNATOR)
- اکسل یا محور (AXLE)
- ترمز‌ها (BRAKES)
- کمک فنر (SHOCK ABSORBERS)
- سیستم انتقال قدرت یا گیربکس (TRANSMISSION)
- مبدل کاتالیستی (CATALYTIC CONVERTER)
- صدا خفه کن (MUFFLER)
- لوله اگزوز (TAILPIPE)
- باک سوخت (FUEL TANK)
- شاسی (Chassis)
- موتور (Engine)
- کلاچ (Clutch)
- دیفرانسیل (Differential)
- بدنه خودرو (Body)
رادیاتور (RADIATOR)
رادیاتور یک مبدل حرارتی است که برای حذف گرما از مایع خنک‌کننده در سیستم خنک‌کننده استفاده می‌شود تا از گرم شدن بیش از حد موتور وسیله نقلیه شما جلوگیری کند. خنک‌کننده داغ از طریق رادیاتور عبور می‌کند، جایی که مایع خنک‌کننده می‌تواند با هوای عبوری تبادل گرما کرده و خنک شود.
برای نگهداری عمومی رادیاتور، سالی دو بار سطح مایع خنک‌کننده را بررسی کنید.
کمپرسور کولر خودرو یا کمپرسور AC (AC COMPRESSOR)
ac در ماشین چیست ؟
در گرمای تابستان سیستم AC وسیله نقلیه شما ضروری است. کمپرسور AC وظیفه پمپاژ مایع خنک‌کننده را در سراسر سیستم خودرو و شروع فرآیند خنک‌سازی ماشین شما بر عهده دارد. بدون آن، سیستم AC کار نخواهد کرد.
باتری (BATTERY)
باتری انرژی را به شکل شیمیایی ذخیره می‌کند تا بتواند به عنوان الکتریسیته برای اجزای الکتریکی وسیله نقلیه شما آزاد شود.
اصطلاحات دیگری که ممکن است هنگام صحبت در مورد باتری ماشین با آن‌ها مواجه شوید عبارتند از:
- ترمینال باتری: وسیله‌ای برای اتصال باتری به سیستم الکتریکی خودرو.
- ظرفیت باتری: انرژی خروجی باتری که بر حسب آمپر/ساعت اندازه‌گیری می‌شود.
- شاخص CCA: مخفف عبارت Cold Cranking Amps به اختصار CCA به معنی آمپراژ باتری ماشین در هوای سرد است. این به میزان جریانی است که باتری می‌تواند به خودرو برساند.
- اندازه‌های استاندارد باتری: اندازه‌های رایج باتری عبارتند از: 24، 24F، 25، 34، 35، 51، 51R، 52، 58، 58R، 59، 65
- AGM: مخفف Absorbent Glass Mat این مخفف الیاف حصیری شیشه‌ای جاذب است، در این نوع اسید سولفوریک با یک فایبرگلاس جذب می‌شود و باتری را ضد نشت کرده و نگه داشتن شارژ را بهتر می‌کند.
دینام (ALTERNATOR)
دینام مولد الکتریسیته است که انرژی مکانیکی را به صورت جریان متناوب به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند. برای تامین برق سیستم الکتریکی وسیله نقلیه شما باتری استفاده می‌شود. دینام همچنین باتری را با استفاده از انرژی مکانیکی تولید شده توسط حرکت قطعات خودرو شارژ می‌کند.
اگر متوجه شدید که باتری شما کار نمی‌کند و به نظر می‌رسد متورم شده است، دینام شما ممکن است ولتاژ درستی نداشته باشد و باتری را بیش از حد شارژ کرده است.
اکسل یا محور (AXLE)
اکسل‌ها بخشی از سیستم تعلیق شما هستند و وظیفه ارسال نیرو به چرخ‌ها از موتور از طریق گیربکس و دیفرانسیل را بر عهده دارند. آن‌ها چرخ‌ها را در وسیله نقلیه متصل می‌کنند و وزن هر کدام را تحمل می‌کنند.
اکسل یا محورهای جلو و عقب اجزایی متقاطع هستند که از وسیله نقلیه‌ای که توپی چرخ‌ها وصل شده است حمایت می‌کنند.
تعداد اکسل در یک خودرو عبارتند از:
یک خودرو دارای دو نوع محور Dead Axle (محور غیر فعال) و Live Axle (محور فعال) است.
- Dead Axle (محور غیر فعال) در خودرو برای تحمل وزن هستند و با چرخ‌ها نمی‌چرخد.
- Live Axle (محور فعال) به چرخ‌ها متصل بوده و آن‌ها را به حرکت در می‌آورند.
ترمز‌ها (BRAKES)
سیستم ترمز خودرو برای توقف یا کاهش سرعت وسیله نقلیه یا جلوگیری از حرکت آن هنگام توقف یا پارک استفاده می‌شود. دو سیستم رایج ترمز دیسکی و سیستم ترمز کاسه‌ای هستند. برخی از رایج‌ترین قطعات ترمز دیسکی عبارتند از:
- کالیپر: اجزای غیر چرخشی ترمزهای دیسکی که روی دیسک قرار می‌گیرند و حاوی اجزای هیدرولیکی هستند که لنت‌های ترمز را در مقابل روتور مجبور می‌کنند تا خودرو را کند یا متوقف کنند. در جلو یا عقب خودرو استفاده می‌شوند که لنت ترمز با فشار دادن آن را به هم نزدیک کرده و خودرو را متوقف کرده یا سرعت آن را کم می‌کند.
- لنت ترمز: لنت از موادی است که جلوی اصطکاک مقاوم هستند که توسط کالیپر روی دیسک فشار داده می‌شود تا خودرو را کند یا متوقف کند.
- روتور ترمز یا دیسک ترمز: جزء دیسکی شکل که با توپی و چرخ می‌چرخد. لنت‌ها در مقابل روتور قرار می‌گیرند تا سطح اصطکاک را برای سیستم ترمز فراهم کنند تا خودرو را کند یا متوقف کنند.
سیستم ترمز کاسه‌ای نیز از یک کاسه ترمز و کفشک تشکیل شده است. کفشک‌ها با مواد اصطکاکی پوشانده شده‌اند که به داخل کاسه فشار داده می‌شود تا اصطکاک ایجاد کند و خودرو را کند یا متوقف کند.
کمک فنر (SHOCK ABSORBERS)
کمک فنرها یک وسیله هیدرولیکی هستند که در هر چرخ از سیستم تعلیق برای کمک به کنترل حرکت بدنه خودرو با کاهش نوسانات هنگام عبور خودرو از روی دست اندازها استفاده می‌شود و در نتیجه به‌ایمنی خودرو کمک می‌کند و راحتی مسافر یا سرنشینان را فراهم میک ند.
یک کمک فنر معمولی دارای سه عملکرد است که عبارتند از:
- به منظور کنترل تثبیت سواری یک وسیله نقلیه، اثر نوسان فنر را خنثی کنید.
- کنترل نوسان بدنه خودرو
- کاهش تمایل بلند شدن لاستیک از سطح جاده
سیستم انتقال قدرت یا گیربکس (TRANSMISSION)
گیربکس یک وسیله دنده‌ای برای خودرو است که نسبت‌های متغیری را بین خروجی موتور و ورودی دیفرانسیل فراهم می‌کند. گیربکس‌های خودرو پیچیده‌تر از گیربکس‌های موتورسیکلت‌ها هستند، اما عملکرد اصلی یکسانی را ایفا می‌کنند و به راننده اجازه می‌دهند تا با توجه به نسبت‌های مختلف، از کمترین تا بیشترین دنده را برای بهینه‌سازی شرایط رانندگی بدون کار کردن بیش از حد موتور انتخاب کنند.
سیستم انتقال، قدرت تولید شده توسط موتور را به چرخ‌های جاده منتقل می‌کند. نیروی موجود به عنوان خروجی از موتور به صورت چرخش میل لنگ است. این حرکت به چرخ‌ها منتقل شده تا باعث حرکت دورانی آن‌ها شود. حرکت چرخشی آن‌ها حرکت وسیله نقلیه را ممکن می‌کند.
سیستم انتقال از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است. اینها عبارتند از کلاچ، گیربکس، میل گاردان، دیفرانسیل و اکسل.
دو نوع گیربکس وجود دارد که عبارتند از:
- گیربکس اتوماتیک: گیربکسی که در آن نسبت دنده‌ها به طور خودکار با استفاده از روغن گیربکس اتوماتیک (ATF) تغییر می‌کند. تعویض دنده‌ها توسط کامپیوتر موتور کنترل می‌شود. برخی از گیربکس‌های اتوماتیک متغیر پیوسته (CVT) یا گیربکس‌های بدون دنده هستند که می‌توانند به طور یکپارچه از طریق یک محدوده پیوسته از نسبت دنده‌های موثر تغییر کنند.
- گیربکس دستی: در این گیربکس با تعویض دستی امکان تغییر در رابطه بین سرعت موتور و افزایش یا کاهش دنده را فراهم می‌کند.
مبدل کاتالیستی (CATALYTIC CONVERTER)
مبدل کاتالیستی یک جزء سیستم اگزوز خودرو است که ساخته شده از فولاد ضد زنگ، حاوی کاتالیزوری برای کاهش اکسیدهای نیتروژن (NOX) یا هیدروکربن (HC) و مونوکسید کربن (CO) در انتشار گازهای گلخانه‌ای است. برای حذف آلاینده‌ها و کاهش مضرات گازهای خروجی برای محیط زیست استفاده می‌شود.
صدا خفه کن (MUFFLER)
صدا خفه کن درست قبل از انتهای لوله اگزوز قرار می‌گیرد و وظیفه کاهش صدای منتشر شده از سیستم اگزوز را بر عهده دارد. صدا خفه کن، جریان گاز خروجی را محدود می‌کند که منجر به یک سواری آرام‌تر می‌شود.
لوله اگزوز (TAILPIPE)
لوله اگزوز لوله‌ای است که دود اگزوز را از صدا خفه کن یا مبدل کاتالیزوری به عقب خودرو منتقل می‌کند.
باک سوخت (FUEL TANK)
مخزن ذخیره‌سازی بنزین که وسیله نقلیه شما را تامین می‌کند.
شاسی (Chassis)
منظور از شاسی ماشین چیست ؟
شاسی خودرو شامل تمام مجموعه‌های اصلی متشکل از موتور، اجزای سیستم انتقال مانند کلاچ، گیربکس، محورها، سیستم کنترل مانند ترمز و فرمان و سیستم تعلیق خودرو می‌باشد.
شاسی خودرو دارای فریم، سیستم تعلیق، محورها و چرخ به عنوان اجزای اصلی است.
شاسی روی چرخ‌ها و محورها از طریق فنرها پشتیبانی می‌شود.
شاسی وزن خودرو و سرنشینان، موتور، گیربکس، شتاب‌گیری و گشتاور ترمز را تحمل می‌کند.
همچنین در هنگام پیچیدن در مقابل نیروهای گریز از مرکز مقاومت می‌کند و فشارهای ناشی از بالا و پایین رفتن محورها را تحمل می‌کند.
در ساخت شاسی، ابتدا ساختار بدنه خودرو شکل می‌گیرد و سپس اجزای مختلف مانند موتور، سیستم انتقال قدرت و سایر قسمت‌ها در مکان‌های مناسبی از ساختار بدنه قرار می‌گیرند.
موتور (Engine)
موتور منبع نیروی محرکه یک خودرو است. بدیهی است که بخش بسیار مهمی از خودرو است زیرا در صورت نبود موتور خودرو اصلا حرکت نمی‌کند و وظیفه اصلی آن یعنی حمل مسافر یا کالا است که عملا از بین می‌رود.
قدرت موتور کارکرد خودرو را تعیین می‌کند. به همین ترتیب، راندمان موتور، کارایی یک خودرو را تعیین می‌کند.
موتورها امروزه، همواره از نوع احتراق داخلی است. موتور جرقه‌ای بنزین را به عنوان سوخت مصرف می‌کند.
در موتور احتراق تراکمی نیز از دیزل به عنوان سوخت استفاده می‌کند.
اگر می خواهید بدانید اجزای موتور در ماشین از چه مواردی تشکیل شده است، روی اجزای موتور خودرو چیست ؟ کلیک کنید و این مقاله را مطالعه کنید.
کلاچ (Clutch)
کلاچ، بخشی از سیستم انتقال نیرو در کنار میل لنگ قرار دارد. کلاچ وسیله‌ای است که به کمک آن راننده هر زمان که بخواهد می‌تواند اتصال موتور را از جعبه‌دنده جدا نماید، بدین معنی که موتور روشن باشد بدون اینکه چرخ دنده‌ها در جعبه‌دنده بچرخند و خودرو حرکت نماید.
هنگامی که موتور روشن می‌شود، نباید به چرخ‌های جاده متصل شود، یعنی به محض روشن شدن موتور نباید حرکت کنند.
ثانیا این حرکت باید به آرامی منتقل شود تا سرنشینان داخل خودرو احساس ناراحتی نکنند و مکانیسم آن خراب نشود.
در مورد وسایل نقلیه‌ای که برای حمل و نقل کالا استفاده می‌شود، فرآیند انتقال روان ضروری است زیرا در غیر این صورت ممکن است باعث آسیب به کالا شود که کلاچ آن را فراهم می‌کند.
دیفرانسیل (Differential)
دیفرانسیل جزء بعدی سیستم انتقال است. حرکت محور انتقال نیرو یا میل گاردان به دیفرانسیل هدایت می‌شود که آن را 90 درجه می‌چرخاند. این امر ضروری است زیرا محور 90 درجه نسبت به میل گاردان قرار دارد.
این عملکرد با کمک یک پینیون و یک چرخ دنده انجام می‌شود. یکی دیگر از وظایف مهم دیفرانسیل کاهش سرعت چرخ‌های داخلی و در عین حال افزایش سرعت چرخ‌های بیرونی به همان میزان در هنگام دور زدن سر پیچ‌ها است.
هنگامی که خودرو در یک مسیر منحنی و پیچ‌ها حرکت می‌کند، این مورد ضروری است. در یک مسیر منحنی، چرخ‌های بیرونی باید دایره‌ای با شعاع بزرگتر از چرخ‌های داخلی را طی کنند.
این بدان معناست که چرخ‌های بیرونی باید مسافت بیشتری را در مقایسه با چرخ‌های داخلی طی کنند. از آنجایی که خودرو باید به صورت یک واحد حرکت کند، هر چهار چرخ باید با هم حرکت کنند.
بنابراین، چرخ‌های بیرونی باید مسافت بیشتری را طی کنند و چرخ‌های داخلی باید مسافت کمتری را در همان بازه زمانی طی کنند.
از این رو، تغییر در سرعت چرخ‌های داخلی و خارجی مورد نیاز است. این کار توسط دیفرانسیل با کمک سیستم چرخ دنده خورشیدی (سیاره ای) انجام می‌شود.
بدنه خودرو (Body)
بدنه یا اتاق خودرو بخش بیرونی و قابل مشاهده در خودروه است. ساختار بدنه اتومبیل (Body Style) به کلاس، ابعاد، قیمت و شرایط محیطی اتومبیل وابسته است.
همان طوری که بالا و در شاسی خودرو گفتیم، بدنه و شاسی خودرو، حامل تمامی قطعات کوچک و بزرگ در خودروها هستند.
تاریخ انتشار: “28 بهمن 1401”
تاریخ آپدیت: “20 شهریور 1403”
منابع: