سردرد یک بیماری بسیار شایع است که اکثر افراد در طول زندگی خود بارها آن را تجربه می کنند. علامت اصلی سردرد درد در سر یا صورت شماست. انواع مختلفی از سردرد وجود دارد که سردرد تنشی شایع ترین آنهاست. در حالی که بیشتر سردردها خطرناک نیستند، انواع خاصی از آنها می توانند نشانه یک بیماری زمینه ای جدی باشند.
درمان های طبیعی برای سردرد میتواند در اولویت شما برای آن باشد. مسکنهای بدون نسخه اغلب میتوانند سردرد را تسکیندهند، اما طیف وسیعی از روشهای طبیعی نیز ممکن است کمک کنند. مثلا تغییرات کوچک در برنامه روزانه شما ممکن است به کاهش سردرد به طور طبیعی کمک کند.
به عنوان مثال میتوان به نوشیدن آب بیشتر، استفاده از کمپرس، مصرف مکملهای غذایی، خواب اضافی و بسیاری موارد دیگر اشاره کرد. با تغییر رژیم غذایی خود، ممکن است بتوانید مواد غذایی یا موادی که سیستم شما را دچار مشکل میکند، مشخص کنید. حتی کاهش قرار گرفتن در معرض نمایشگرهای دیجیتال ممکن است تسکیندهنده باشد.
مواردی که باعث ایجاد سردرد میشوند و شایعترین نوع سردرد، سردرد تنشی عصبی است که اغلب با استرس، افسردگی یا اضطراب مرتبط است. سایر انواع رایج سردردها میگرن، سردردهای خوشهای و سردردهای سینوسی هستند.
در این مقاله، درمان های خانگی و طبیعی برای سردرد را بررسی میکنیم. شما میتوانید بسیاری از این درمانها را امتحان کنید و برخی از آنها ممکن است به پیشگیری از سردرد کمک کنند.
سردرد چیست؟
سردرد دردی در سر یا صورت شما است که اغلب به عنوان فشاری ضربان دار، ثابت، تیز یا کسل کننده توصیف می شود. سردرد می تواند از نظر نوع درد، شدت، محل و فراوانی درد بسیار متفاوت باشد.
سردرد یک بیماری بسیار شایع است که اکثر افراد در طول زندگی خود بارها آن را تجربه می کنند. آنها شایع ترین شکل درد هستند و دلیل اصلی برای روزهای غیبت در محل کار یا مدرسه و همچنین بازدید از ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی هستند.
در حالی که بیشتر سردردها خطرناک نیستند، انواع خاصی از آنها می توانند نشانه یک بیماری جدی تر باشند.
انواع سردرد چیست؟
بیش از 150 نوع سردرد وجود دارد. آنها به دو دسته اصلی تقسیم می شوند: سردردهای اولیه و ثانویه.
سردردهای اولیه
اختلال در عملکرد یا فعالیت بیش از حد ویژگی های حساس به درد در سر شما باعث سردردهای اولیه می شود. این نوع از سر درد، نشانه یا ناشی از یک بیماری زمینه ای نیستند. برخی از افراد ممکن است ژن هایی داشته باشند که آنها را بیشتر در معرض ابتلا به سردردهای اولیه قرار می دهد.
انواع سردردهای اولیه عبارتند از:
- سردردهای تنشی (شایع ترین نوع سردرد).
- سردردهای میگرنی.
- سردردهای خوشه ای
- سردردهای جدید مداوم روزانه (NDPH).
برخی از سردردهای اولیه می توانند توسط عوامل یا موقعیت های سبک زندگی ایجاد شوند، از جمله:
- الکل، به ویژه شراب قرمز.
- برخی غذاها، مانند گوشت های فرآوری شده حاوی نیترات (سردردهای ناشی از غذا).
- مصرف نیکوتین (سردرد نیکوتینی).
- تغییر در خواب یا کمبود خواب.
- وضعیت بدنی ضعیف
- فعالیت بدنی، مانند ورزش (سردردهای ناشی از فعالیت).
- حذف وعده های غذایی (سردرد گرسنگی).
- سرفه، عطسه، دمیدن بینی، زور زدن (مانند اجابت مزاج)، یا خندیدن یا گریه شدید (سردرد سرفه).
- سردردهای اولیه معمولاً خطرناک نیستند، اما می توانند بسیار دردناک باشند و زندگی روزمره شما را مختل کنند.
سردردهای ثانویه
یک بیماری زمینه ای معمولا باعث سردردهای ثانویه می شود و معمولا به عنوان یک علامت یا نشانه یک بیماری در نظر گرفته می شوند.
انواع سردردهای ثانویه که لزوما خطرناک نیستند و پس از درمان بیماری اصلی برطرف می شوند عبارتند از:
- سردرد کم آبی
- سردردهای سینوسی
- سردرد مصرف بیش از حد دارو
انواع سردردهای ثانویه که می توانند نشانه یک وضعیت جدی یا بالقوه تهدید کننده زندگی باشند عبارتند از:
سردردهای نخاعی: سردردهای نخاعی سردردهای شدیدی هستند که زمانی اتفاق میافتند که مایع نخاعی از غشای پوشاننده نخاع به بیرون نشت میکند، معمولاً پس از ضربه زدن به نخاع. بیشتر سردردهای نخاعی را می توان در خانه درمان کرد، اما سردردهای نخاعی طولانی مدت و درمان نشده می تواند باعث عوارض تهدید کننده زندگی، از جمله هماتوم ساب دورال و تشنج شود.
سردرد رعد و برقی: سردرد رعد و برقی سردرد بسیار دردناکی است که به طور ناگهانی مانند یک کف زدن رعد و برق ایجاد می شود. این نوع سردرد در عرض یک دقیقه به شدیدترین درد خود می رسد و حداقل پنج دقیقه طول می کشد. در حالی که سردردهای رعد و برق گاهی اوقات می توانند بی ضرر باشند، مهم است که فورا به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. این نوع از سر دردها می توانند نشانه ای از موارد زیر باشند:
- ضربه به سر
- خونریزی مغزی
- سندرم انقباض عروق مغزی برگشت پذیر.
- افزایش ناگهانی و شدید فشار خون.
سردردهای رایج چند نوع است؟
انواع مختلفی از سردرد وجود دارد و یک درمان طبیعی ممکن است برای تسکین نوع خاصی مناسبتر از دیگری باشد. برخی از انواع سردرد رایج عبارتند از:
- سردردهای تنشی: شایعترین سردرد، این سردرد اغلب پس از استرس بیش از حد فرد و منقبض شدن ماهیچههای رخ میدهد. درد در وسط و بالای سر ظاهر میشود، که ممکن است احساس کند که یک نوار لاستیکی محکم در اطراف آن وجود دارد.
- سردردهای سینوسی: این نوع سردرد شامل درد پشت چشم و بینی و احساس احتقان عمومی در سر است. سردرد مشابهی زمانی رخ میدهد که فرد خماری داشته باشد.
- سردردهای خوشه ای: این سردردها ممکن است در طول روز ظاهر شوند و باعث درد شدید و خنجری شوند که در یک نقطه از سر ایجاد میشود.
- سردرد میگرنی: میگرن معمولا باعث ایجاد درد ضرباندار در پشت چشم میشود که رشد میکند و در سرتاسر سر میچرخد. همچنین ممکن است فرد به نور، فعالیت یا حرکت بسیار حساس شود.
بهترین درمان های طبیعی برای سردرد چیست؟
بهترنی درمان های خانگی و طبیعی که در ادامه برای سردرد بررسی خواهیم کرد عبارتند از:
- نوشیدن آب
- کمپرس سرد
- کمپرس گرم
- هرگونه فشاری را که روی سر وارد میشود را بردارید
- چراغها را خاموش کنید
- مقداری دمنوش گیاهی را امتحان کنید
- ورزش کنید
- شناسایی غذاهایی که باعث سردرد میشوند
- خواب نامنظم
- استفاده از طب سوزنی
- ماساژ دادن نقاط فشار
- تکنیکهای آرامش بخش
- نوشیدن یک نوشیدنی حاوی کافئین
- استنشاق اسانس روغنهای طبیعی و گیاهی
- سطح منیزیم پایین
- استفاده از ویتامینهای گروه B
- استفاده از ویتامین E
- محدود کردن مصرف الکل
- از تماس با مواد شیمیایی یا سایر بوهای تند خودداری کنید.
نوشیدن آب
نوشیدن آب کافی ممکن است به پیشگیری از سردرد یا کاهش شدت آن کمک کند.
کم آبی بدن میتواند یکی از دلایل اصلی بسیاری از سردردهای ساده باشد. همچنین ممکن است احساس، رفتار یا تفکر یک فرد را تغییر دهد. حتی کم آبی خفیف ممکن است نحوه تفکر و عملکرد افراد را تغییر دهد و باعث بدتر شدن آنها شود.
آب ممکن است به ایجاد احساس بهتر در فردی در این شرایط کمک کند، اگرچه برخی مطالعات محتاطتر هستند و اشاره کردهاند که نوشیدن آب باعث کاهش مدت سردرد افراد نمیشود، اما باعث میشود به طور ذهنی احساس بهتری داشته باشند.
هیدراته ماندن (در علم پزشکی یعنی رساندن مایعات و آب به بدن را گویند. مخصوصا فردی که دچار کمبود مایعات در بدن است.) ممکن است به سادگی با حمل یک بطری آب و نوشیدن آن در طول روز باشد. خوردن غذاهای حاوی مایعات بالا، مانند میوهها، اسموتیها یا سوپها نیز ممکن است هیدراتاسیون بدن را بهبود بخشد.
کمپرس سرد
یک کمپرس سرد ممکن است یک راه حل ساده برای سردرد باشد که برای بسیاری از افراد در دسترس هستند. استفاده از کیسه یخ یا یک ماده سرد دیگر روی سر یا گردن ممکن است به منقبض شدن رگهای خونی و کاهش التهاب در ناحیه کمک کند. انجام این کار میتواند به طور موقت درد سردرد را تسکین دهد.
مطالعه هاای پزشکی، بهداشت و سلامت نشان داد که قرار دادن کیسههای یخ روی گردن به مدت 30 دقیقه به طور قابل توجهی باعث کاهش درد در افراد مبتلا به میگرن میشود.
کمپرس گرم
در مواردی مانند سردرد تنشی که ماهیچهها خیلی سفت هستند، یک کمپرس گرم ممکن است به شل شدن این ماهیچهها و تسکین کمک کند.
یک کمپرس گرم میتواند به سادگی یک حوله گرم شده باشد. افراد ممکن است بتوانند همان اثر را از دوش آب گرم یا حمام دریافت کنند.
هرگونه فشاری را که روی سر وارد میشود را بردارید
در برخی موارد، یک دلیل فیزیکی برای سردرد وجود دارد. هر چیزی که فشار زیادی به سر وارد میکند را بررسی کنید. این ممکن است برای دختران و بانوان مثل بستن موها به شکل دم اسبی باشد که خیلی موها را میکشد، یا یک کلاه یا هدبند که خیلی طولانی روی سر بوده است.
چراغها را خاموش کنید
برخی از افرادی که دچار سردرد میشوند به نور حساس میشوند. نورهای روشن دفتر یا حتی نور روشن از تلفن هوشمند ممکن است علائم را بدتر کند.
ممکن است استراحت در اتاق تاریک یا کم نور در حین بهبودی از سردرد کمک کند.
مقداری دمنوش گیاهی را امتحان کنید
دمنوش گیاهی ممکن است راهی مفید برای افزودن آب به رژیم غذایی باشد و در عین حال از مزایای سایر ترکیبات طبیعی نیز بهرهمند شوید.
به عنوان مثال، چای زنجبیل ممکن است به درمان میگرن کمک کند. یک مطالعه در سال 2013 نشان داد که پودر زنجبیل اثرات مشابهی با داروهای رایج برای کاهش میگرن دارد. یک چای ساده آب گرم و پودر زنجبیل ممکن است به رفع علائم کمک کند.
سایر دمنوشهای آرام بخش شامل گیاهانی مانند نعناع، بابونه و اسطوخودوس است.
ورزش کنید
ورزش ممکن است به حفظ سلامت بدن و بهبود گردش خون کمک کند، که ممکن است احتمال بروز سردرد را کاهش دهد.
مقاله تعریف آمادگی جسمانی و تفاوت آن در کودکان و بزرگسالان
مطالعات نشان میدهد، ورزش بسیار کم نیز ممکن است بر سردرد در میان نوجوانان تاثیر بگذارد. ورزش منظم و متوسط ممکن است کمک کند، مانند پیاده روی سریع یا دوچرخه سواری به مدت 30 دقیقه در روز.
شناسایی غذاهایی که باعث سردرد میشوند
گاهی اوقات بعضی مواد غذایی ممکن است علت اصلی علائمی مانند سردرد باشد.
اگر به نظر میرسد سردرد بعد از غذا ظاهر میشود، ممکن است برای افراد مفید باشد که یک دفترچه غذایی از هر چیزی که هر روز میخورند داشته باشند. این کار آنها را قادر به شناسایی و اجتناب از غذاهایی که میتواند باعث سردرد شود، میکند.
خواب نامنظم
مسائل مختلف ممکن است منجر به سردرد شود و مشکلات خواب از شایعترین آنهاست.
خواب زیاد یا کم یا کم خوابیدن ممکن است بر سردرد در برخی افراد تاثیر بگذارد، زیرا آنها به بدن خود استراحت کامل ندادهاند.
بزرگسالان باید سعی کنند هر شب بین 7 تا 9 ساعت بخوابند و در نوجوانان و کودکان نیز این ساعت تا 12 ساعت هم میرسد.
استفاده از طب سوزنی
طب سوزنی بخشی از طب سنتی چینی است که در آن پزشکان سوزنهای کوچکی را روی سطح پوست قرار میدهند. هدف ایجاد درد نیست بلکه تحریک انرژی خود بدن است.
تحقیقات نشان داده است که طب سوزنی راهی موثر برای پیشگیری از میگرن و سردردهای تنشی یا کاهش دفعات آنهاست.
ماساژ دادن نقاط فشار
ماساژ دادن برخی نقاط فشار ممکن است به کاهش تنش در سر و کاهش سردرد کمک کند. بسیاری از افراد این کار را به طور غریزی انجام میدهند، مانند مالیدن پشت گردن یا فشار دادن بالای بینی زمانی که احساس استرس میکنند.
بسیاری از مردم میدانند که ماساژ شقیقهها، فک یا گردن ممکن است به کاهش تنش و کاهش سردرد تنشی ناشی از استرس بیش از حد کمک کند.
برخی از نواحی دیگر که باید ماساژ دهید شامل ناحیه بین ابروها و دو نقطه در زیر ابرو در دو طرف بینی است.
ماساژ گردن در نزدیکی قاعده جمجمه نیز ممکن است به کاهش تنش کمک کند.
تکنیکهای آرامش بخش
آموزش تکنیکهای تمدد اعصاب و آرام بخش ممکن است به بسیاری از افراد با علائم سردرد کمک کند و در عین حال استرس و اضطراب را نیز کاهش دهد.
تکنیکهای تمدد اعصاب شامل تمرینهایی مانند تنفس عمیق شکمی، مدیتیشنهای هدایت شده و تمرکز فعال بر روی آرامش عضلات است.
نوشیدن یک نوشیدنی حاوی کافئین
نوشیدن یک نوشیدنی حاوی کافئین، مانند قهوه، چای، یا نوشابه ممکن است گاهی اوقات به کاهش سردرد کمک کند.
برخی از داروهای مسکن طراحی شده برای سردرد شامل کافئین هستند، زیرا ممکن است اثربخشی آنها را بهبود بخشد.
کافئین به خودی خود ممکن است به کاهش علائم سردرد تنشی یا میگرن کمک کند. کافئین تمایل به شل کردن رگهای خونی دارد که ممکن است گردش خون را زیاد کرده و تنش را کاهش دهد.
استنشاق اسانس روغنهای طبیعی و گیاهی
رایحه درمانی که از برخی روغنهای ضروری استفاده میکند نیز ممکن است علائم سردرد را تسکین دهد. مثلا یک مطالعه در مورد کودکان نشان داده که استنشاق اسانس اسطوخودوس به مدت 15 دقیقه باعث کاهش شدت سردرد شد.
روغن نعناع نیز در کاهش سردرد تنشی مؤثرتر از دارونما است.
سطح منیزیم پایین
یک بررسی نشان میدهد افرادی که به طور منظم سردردهای خوشهای یا میگرن را تجربه میکنند، ممکن است سطح منیزیم پایینی داشته باشند.
افزودن منیزیم به رژیم غذایی به عنوان مکمل ممکن است به کاهش سردرد یا پیشگیری از آن در این موارد کمک کند.
استفاده از ویتامینهای گروه B
برخی از ویتامینهای B ممکن است به محافظت در برابر سردرد یا کاهش آن کمک کنند. ویتامینها، از جمله فولات و ویتامینهای B-6 و B-12، همگی ممکن است در پیشگیری از سردردهای میگرنی یا کاهش علائم سردرد نقش داشته باشند.
ویتامینهای B بهراحتی بهعنوان مکملهایی با برندهای مختلف در دسترس هستند که همه میتوانند به صورت آنلاین خریداری کنند.
استفاده از ویتامین E
ویتامین E همچنین ممکن است در علائم سردرد نقش داشته باشد. یک بررسی منبع معتبر مکمل ویتامین در سال 2015 اشاره کرد که ویتامین E ممکن است درد سردرد و علائم میگرن ناشی از میگرن قاعدگی را با خطر کم عوارض جانبی تسکین دهد.
این ممکن است برای زنانی که میگرن را در طول چرخه قاعدگی خود تجربه میکنند ارزشمند باشد، زیرا ویتامین E ممکن است به حفظ تعادل هورمونهای آنها برای جلوگیری از علائم کمک کند.
محدود کردن مصرف الکل
برخی از افراد ممکن است به نوشیدن الکل زیاد واکنش خوبی نشان ندهند. سردرد یکی از شایعترین عوارض خماری است. این ممکن است به این دلیل باشد که الکل به عنوان یک دیورتیک عمل میکند و باعث میشود بدن آب بیشتری از طریق ادرار ترشح کند.
این نوع سردردها فقط با الکل زیاد اتفاق نمیافتد. حتی با نوشیدن سبک یا متوسط، الکل ممکن است منجر به علائم کم آبی خفیف در برخی افراد شود یا سردرد را بدتر کند.
هرکسی که مطمئن نیست الکل به این شکل روی او اثر میگذارد یا نه، میتواند نوشیدنی خود را محدود کند و ببیند که آیا باعث تغییر یا جلوگیری از علائم آنها میشود.
از تماس با مواد شیمیایی یا سایر بوهای تند خودداری کنید
برای افرادی که اغلب میگرن را تجربه میکنند، اجتناب از بوهای تند ممکن است گامی عاقلانه برای جلوگیری از آن باشد.
یک مطالعه در سال 2013 نشان داد که بوهای ناشی از عطرها یا سایر مواد شیمیایی با بوی قوی ممکن است تنها پس از چند دقیقه قرار گرفتن در معرض آن میگرن ایجاد کند.
اگر افراد از منابع این بوها اجتناب کنند، مانند فروشگاههای بزرگ، دوستانی که زیاد عطر استفاده میکنند، یا بویهای شیمیایی محصولات تمیزکننده، ممکن است کمک کند.
روشهای جلوگیری از سردردهای مختلف چیست؟
اگر درمانهای طبیعی برای سردرد برای شما موثر نیست، هر عاملی را در سبک زندگی که میتواند در آن مؤثر باشد. این موارد عبارتند از:
- ورزش (مقالههای ورزش و تناسب اندام ) منظم گردش خون را خوب میکند.
- طبق برنامه منظم غذا بخورید و بخوابید. (مقاله ویژگیهای غذای سبک )
- سردرد شما ممکن است در نتیجه قرار گرفتن بیش از حد در معرض نمایشگرهایی مانند گوشیهای هوشمند، تلویزیون و کامپیوتر باشد. ذهن خود را در طول روز با گذراندن بدون آنها استراحت دهید.
- سردرد شما میتواند نشانهای از ضعیف بودن چشم باشد. رفتن به دکتر و به روز رسانی نمره عینک شما میتواند این مشکل را حل کند.
- اگر سیگاری هستید، سیگار را ترک کنید.
- اگر الکل میخورید، مقدار الکل مصرفی خود را کاهش دهید.
- اگر هیچ یک از این درمانهای سردرد برای شما موثر نبود، به پزشک خود مراجعه کنید.
نتیجهگیری و جمع بندی
چندین درمان طبیعی و خانگی وجود دارد که افراد میتوانند بدون استفاده از دارو از شر سردرد خلاص شوند که به طور خلاصه درمانهای زیر میتواند در تسکین بخشی از درد یا ناراحتی ناشی از سردرد موثر باشد که عبارتند از:
- کمپرس گرم یا حمام آب گرم میتواند به آرامش شما کمک کند و همچنین ممکن است درد عضلانی را که منجر به سردرد تنشی شود، کاهش دهد.
- کمپرس سرد ممکن است یک راه حل ساده برای سردرد باشد.
- با نوشیدن آب بدن را هیدراته (در علم پزشکی یعنی رساندن مایعات و آب به بدن را گویند. مخصوصا فردی که دچار کمبود مایعات در بدن است.) نگه دارید. افزودن غذاهایی با محتوای آب بالا مانند هندوانه، کرفس و خیار به رژیم غذایی شما نیز میتواند کمککننده باشد.
- هرگونه فشاری را که روی سر وارد میشود را بردارید (مثل کلاه و هدبند و…)
- چراغها را خاموش کنید.
- شناسایی غذاهایی که باعث سردرد میشوند
- خواب نامنظم
- مدیتیشن کنید. نشستن در یک موقعیت راحت و تنظیم نفس تا زمانی که احساس آرامش کنید، میتواند به کاهش تنش ناشی از سردرد کمک کند.
- آرامسازی پیشرونده عضلانی نیز میتواند تسکیندهنده باشد. در حالی که در یک موقعیت راحت نشستهاید شروع به عمیق نفس کشیدن و تنظیم تنفس خود کنید. به طور ذهنی نقاط درد بدن خود را در ذهن مرور کنید، عمیق نفس بکشید و در آن نواحی مشکل، عضلات را شل کنید.
- به صداهای آرام بخش، از جمله موسیقی یا صداهای ضبط شده طبیعت گوش دهید. ریتمها و ملودیهای ملایم میتوانند به کند کردن تنفس شما، افزایش آرامش و همچنین کاهش درد یا تنش کمک کنند.
- مقداری دمنوش گیاهی را امتحان کنید.
- استفاده از طب سوزنی
- ماساژ دادن نقاط فشار
- کافئین به خودی خود ممکن است به کاهش علائم سردرد تنشی یا میگرن کمک کند. کافئین تمایل به شل کردن رگهای خونی دارد که ممکن است گردش خون را زیاد کرده و تنش را کاهش دهد.
- استنشاق اسانس روغنهای طبیعی و گیاهی مثل روغن نعناع نیز در کاهش سردرد تنشی مؤثرتر از دارونما است.
- افزودن منیزیم به رژیم غذایی به عنوان مکمل ممکن است به کاهش سردرد یا پیشگیری از آن در این موارد کمک کند.
- ویتامینها، از جمله فولات و ویتامینهای B-6 و B-12، همگی ممکن است در پیشگیری از سردردهای میگرنی یا کاهش علائم سردرد نقش داشته باشند.
- ویتامین E همچنین ممکن است در علائم سردرد نقش داشته باشد. یک بررسی منبع معتبر مکمل ویتامین در سال 2015 اشاره کرد که ویتامین E ممکن است درد سردرد و علائم میگرن ناشی از میگرن قاعدگی را با خطر کم عوارض جانبی تسکین دهد.
- یک مطالعه در سال 2013 نشان داد که بوهای ناشی از عطرها یا سایر مواد شیمیایی با بوی قوی ممکن است تنها پس از چند دقیقه قرار گرفتن در معرض آن میگرن ایجاد کند.
برخی سردردها ممکن است هنوز با این روشها پاسخ ندهند و مصرف داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن، استامینوفن و… ممکن است باعث تسکین آن شود.
ضروری است که سردرد مداوم را نادیده نگیرید. یک سردرد و علامت مداوم ممکن است نشانهای از یک مشکل اساسی باشد که بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
تاریخ انتشار: “21 بهمن 1401”
تاریخ آپدیت: “13 شهریور 1403”
منابع: